Dwanaście doskonałości, jeden Duch

Owoc nigdy nie pojawia się na drugi dzień od zasiania. Dodatkowo, jeśli mówimy o owocu Ducha Świętego, potrzebujemy otwartości na łaskę i współpracy z nią. Efektem jest prawdziwe szczęście – nie tylko moje, ale też wspólnoty, w której żyję.

Podpowiedź przyrody

Zanim powiemy coś więcej o owocach Ducha Świętego… spójrzmy na naturę! Pojawienie się owocu jest wynikiem pewnego procesu – skomplikowanego i rozłożonego w czasie. Kiedy spojrzymy na otaczającą nas przyrodę, widzimy jak wiosną budzi się ona do życia, wszystko się zieleni. Z czasem na drzewach i krzewach owocowych pojawiają się kwiaty. Dzięki działalności pszczół pojawiają się zalążki owoców. Wreszcie przy sprzyjających warunkach, dobrej pogodzie, gdy uniknie się ataku szkodników, można zbierać owoce, które cieszą oko i smak oraz mogą być dumą hodowcy.

Czym są owoce Ducha Świętego?

Z pomocą w udzieleniu odpowiedzi na to pytanie przychodzi Katechizm Kościoła Katolickiego, który w następujący sposób definiuje owoce Ducha Świętego. Mówi, że są to “doskonałości, które kształtuje w nas Duch Święty, jako pierwociny wiecznej chwały” (KKK 1832). Zatem zwraca uwagę na ich pochodzenie – od Ducha Świętego i ukierunkowanie – są one zadatkiem przyszłej chwały – chwały, którą w całej pełni spodziewamy się cieszyć w wieczności.

Gdy mówimy o owocach Ducha Świętego, nie powinno nam chodzić o coś, czym możemy pochwalić się przed ludźmi. Ich wydawanie jest krokiem do osiągnięcia wiecznej szczęśliwości. Ich nabywanie nie jest też jedynie wynikiem ludzkich zabiegów. Wszak mówimy nie o owocach naszych starań, lecz o owocach Ducha Świętego. 

Jak je osiągnąć?

Owoce te wydajemy, współpracując z łaską, będąc otwartym na działanie ich Dawcy. Ich osiągnięcie wymaga korzystania ze źródeł łaski, a więc przede wszystkim wymaga uporządkowanego życia modlitewnego i sakramentalnego, a co za tym idzie, także niejednokrotnie przeciwstawiania się temu, co światowe. Widoczne jest to we fragmencie Listu do Galatów, w którym św. Paweł mówi o owocach Ducha Świętego w kontekście doświadczanego przez nas napięcia między ciałem i duchem. Po wymienieniu występków, grzechów (Ga 5, 19-21), mających swe źródło w uleganiu pożądliwościom i chęci dogadzania ciału, wymienione są owoce Ducha. Przeciwstawiają się one cielesnym dążeniom człowieka i stanowią projekt rozwoju człowieka duchowego, a ich zdobycie jest nie tylko szczęściem jednego człowieka, lecz wpływa na całą wspólnotę, zaprowadza w niej nowy porządek społeczny, nowy kodeks życia wspólnotowego.

Co jest owocem Ducha Świętego?

Znowu możemy odnieść się do Katechizmu (KKK 1832), który, idąc za katalogiem przekazanym przez św. Pawła (Ga 5, 22-23), wymienia owoce Ducha Świętego. Jest to najpełniejsza ich lista. Część z nich wspomniana jest w dwóch innych fragmentach Nowego Testamentu: raz jeszcze przez św. Pawła (1Tm 6,11) oraz przez św. Piotra (2P 1, 5-8).

Sięgając do Listu do Galatów i do Katechizmu, dostrzegamy, że owoców Ducha Świętego jest dwanaście. Jednak św. Augustyn, a po nim św. Tomasz z Akwinu są zdania, że te wymienione owoce Ducha Świętego są jedynie przykładami i może być ich o wiele więcej. Są wśród nich:

1. Miłość – dotyczy najważniejszego przykazania przekazanego przez Jezusa (por. J 13,34), a polega ona na szukaniu dobra drugiego człowieka, wyrażającego się w uczynkach miłosierdzia.
2. Radość (wesele) – ma swoje źródło w świadomości, że jesteśmy kochani przez Boga.
3. Pokój – nie jest on jedynie stanem, charakteryzującym się brakiem wojny, lecz jest to pokój serca, który jest darem Chrystusa Zmartwychwstałego (por. J 20,19). Uzdalnia on człowieka do stawiania czoła przeciwnościom, a jednocześnie jest on zadaniem – powinniśmy zaprowadzać go w naszym otoczeniu.
4. Cierpliwość – jest ufnym, pełnym nadziei oczekiwaniem na doświadczenie wyzwalającego działania Boga. Polega na uświadamianiu sobie własnych niedoskonałości, co pozwala usprawiedliwiać bliźniego i jego niedoskonałość oraz jest podstawą przebaczenia.
5. Uprzejmość – pozwala budować mosty między ludźmi, czyniąc ich zdolnymi do pojednania. Jest wyrazem szacunku wobec drugiego człowieka, którego fundamentem jest to, że dostrzegamy w nim obecność Chrystusa.
6. Dobroć – jest gotowością do wszelkiego dobrego czynu (por. Tt 3,1), a także umiejętnością dostrzegania dobra w bliźnim.
7. Wspaniałomyślność (wielkoduszność) – jest to postawa, polegająca na szukaniu nieustannie dobra drugiego człowieka.
8. Łaskawość (łagodność) – jest ona cechą miłości (1Kor 13,4) i polega na czynieniu dobra także tym, którzy swoim postępowaniem na to nie zasługują – tak jak i łaska jest darem darmowym, udzielanym człowiekowi przez Boga niezasłużenie.
9. Wierność – jest podstawą zaufania, wynika z trwania pomimo przeciwności w świadomie i dobrowolnie podjętych zobowiązaniach i jest naśladowaniem wierności samego Boga.
10. Skromność – wynika z umiarkowania, prostoty i uporządkowania. Jej wyrazem jest świadomość darów udzielonych przez Boga. Dzięki niej człowiek ani ich nie przecenia, ani też nie deprecjonuje. Skromność wyraża się w mowie, ubiorze, postawie wobec drugiego człowieka.
11. Wstrzemięźliwość (opanowanie) – oznacza umiarkowanie, umiejętność powstrzymywania się od czegoś i prowadzi do umiejętnego korzystania z powierzonych sobie dóbr (także przyjemności) oraz uzdalnia do zrezygnowania z nich, gdy domaga się tego miłość. Pozwala człowiekowi żyć w wolności, unikając szkodliwych przywiązań, mogących prowadzić do nałogów.
12. Czystość – polega na umiejętności harmonijnego włączaniu całego człowieka w budowanie Królestwa Bożego: jego sfery cielesnej, będącej świątynią Ducha Świętego (1Kor 6, 19-20) i serca (por. Mt 5,8). Czystość serca jest wolnością od zła, grzechu i życiem w relacji z Chrystusem. Osiągnięcie czystości wymaga wielu wysiłków, przypominających trud utrzymania świątyni.

Módlmy się o wytrwałość w wydawaniu tych owoców.

Artykuł jest częścią kursu o Darach Ducha Świętego, na który zapraszamy Ciebie serdecznie już dziś!